Zasadzka w działaniach piechoty

I. Uwagi ogólne.

Zasadzka to nagłe uderzenie z ukrytej pozycji na przemieszczający się lub czasowo zatrzymany pododdział przeciwnika.
Wyróżnia się cztery podstawowe cele przeprowadzania zasadzki:
a) efektywne zwalczanie siły żywej i sprzętu przeciwnika,
b) dezorganizacja i opóźnienie marszu przeciwnika,
c) pozyskanie informacji i jeńców,
d) prowadzenie ubezpieczenia sił własnych i ograniczenie możliwości prowadzenia rozpoznania prowadzonej przez przeciwnika 1.

Rys.1 Zasadzka punktowa

Podział zasadzek:
a) kryterium przestrzenne:
– zasadzka punktowa (uderzenie wykonywane jest w pojedynczym punkcie np. fragmencie drogi),

Rys.2 Zasadzka obszarowa.

– zasadzka obszarowa (właściwie jest to zespół zasadzek punktowych organizowanych w wybranym rejonie),

b) kryterium czasu:
– zasadzka doraźna (improwizowana, szybka zasadzka, organizowana w sposób doraźny na napotkanego przeciwnika),
– zasadzka przygotowana (organizowana w planowy sposób w wybranym uprzednio miejscu),
c) kryterium sposobu ugrupowania sił własnych:

• zasadzka liniowa,
• zasadzka w kształcie „L”,
• zasadzka w kształcie worka/”V”,
• zasadzka jednostronna,
• zasadzka dwustronna,

Rys.3 Zasadzka w kształcie litery „L”

d) kryterium formy działania:

• zasadzka daleka (zasadzka ogniowa, przeprowadzona z dużej odległości bez wejścia w strefę śmierci),
• zasadzka bliska (przeprowadzona z małej odległości z wejściem w strefę śmierci),

II. Wykonanie zasadzki.

Przeprowadzenie zasadzki siłami drużyny lub plutonu piechoty jest wieloetapowym działaniem, w którym samo działanie wobec przeciwnika w rejonie zasadzki jest tylko jednym z elementów. W realizacji tego typu zadania wyróżniamy trzy podstawowe etapy:
a) etap planowania i przygotowania zadania:

• rozkaz dowództwa wyższego rzędu (dcy kompanii),
• wstępne rozpoznanie rejonu zasadzki,
• zarządzenie przygotowawcze,
• rozkaz dowódcy plutonu,
• ćwiczenie przygotowawcze,

b) etap wykonania zadania:

• marsz w rejon zasadzki,
• zajęcie rejonu wyjściowego,
• rozpoznanie rejonu zasadzki,
• modyfikacja rozkazu do zasadzki (jeśli konieczna),
• zajęcie rejonu zasadzki przez siły plutonu,
• wykonanie zasadzki,
• wycofanie się z rejonu zasadzki,
• powrót do ugrupowania wojsk własnych,

c) etap reorganizacji i odtworzenia zdolności bojowej pododdziału 2.

II.1 Etap planowania i przygotowania do wykonania zadania.

Proces planowania i przygotowania do wykonania zadania inicjowany jest rozkazem bojowym dowództwa wyższego rzędu (w przypadku plutonu jest to rozkaz dowódcy kompanii). Na jego podstawie, a także na ogólnej analizy zadania i sytuacji taktycznej dowódca plutonu wydaje zarządzenie przygotowawcze. W procesie dowodzenia jest to pierwszy dokument, który określa czynności niezbędne do przygotowania pododdziału do wykonania zadania oraz termin ich realizacji 3. Po postawieniu zarządzenia przygotowawczego dowódca plutonu realizuje kolejne części procesu planowania.

W przygotowaniu zasadzki należy ująć szereg aspektów działania, które decydują o pomyślnym wykonaniu zadania:
• zaskoczenie przeciwnika,
• ubezpieczenie sił własnych,
• cel działania,
• siły przeciwnika,
• siły własne,
• wsparcie ogniowe,
• teren działania,
• czas działania i przestrzeń działania,
• dowodzenie i łączność,
• wyposażenie i uzbrojenie,
• wybór rejonu zasadzki,
• sposób wykonania zasadzki,
• wycofanie się z rejonu zasadzki,
• alternatywny plan działania,
• zabezpieczenie logistyczne działania 4.

Wśród wymienionych za priorytetowe należy uznać: zaskoczenie, wybór miejsca zasadzki, sposób wykonania zasadzki oraz dowodzenie i łączność.

Zaskoczenie jest jednym z kluczowych aspektów wykonania zasadzki, gwarantującym jej skuteczność. Uzyskanie zaskoczenia przeciwnika
• umożliwia (uprawdopodobnia) spełnienie szeregu warunków:
• ubezpieczenie działania sił własnych,
• odpowiedni wybór miejsca zasadzki,
• skuteczne maskowanie działań,
• dyscyplina w działaniu (wysoka dyscyplina wykonawcza),
• przestrzeganie ciszy radiowej 5.

Wybór rejonu i miejsca zasadzki.

Do przeprowadzenia zasadzki przygotowanej predestynowane są następujące rejony:
• szlaki przemieszczania się przeciwnika (na przedpolu i obszarze tyłowym jego pozycji),
• okolice punktów zaopatrzenia (składy, źródła wody itp.),
• prawdopodobne trasy wycofywania się przeciwnika w czasie powodzenia natarcia sił własnych 6.

Należy jednak pamiętać, że przeciwnik będzie prawdopodobnie unikał terenów stanowiących oczywiste miejsca do rozwinięcia zasadzki lub zachowywać będzie w ich obrębie szczególną ostrożność, uzyskanie efektu zaskoczenia będzie znacznie trudniejsze 7. W przypadku zasadzki kluczowym elementem będzie wybór samego miejsca wykonania zasadzki, który musi spełniać podstawowe warunki:
• gwarantować skrytą drogę (drogi) podejścia i odejścia z miejsca zasadzki,
• ograniczać możliwości manewru sił przeciwnika oraz możliwości ucieczki żołnierzom przeciwnika ze strefy śmierci,
• zapewniać rozwinięcie ubezpieczenia na odpowiednią odległość,
• gwarantować osłonę i maskowanie sił pododdziału w zasadzce,
• gwarantować swobodę prowadzenia ognia w strefie śmierci 8.

Szczególną rolę w określeniu rejonu zasadzki odgrywa dobór potencjalnej strefy śmierci, która musi gwarantować możliwość swobodnej obserwacji i prowadzenia ognia oraz ograniczać możliwości reakcji przeciwnika (posiadanie przewagi taktycznej przez siły własne). Na etapie planowania wybór rejonu zasadzki dokonywany jest zazwyczaj na podstawie dostępnych danych rozpoznawczych: map lub fotografii lotniczych, ostateczna weryfikacja dokonywana jest przez dowódcę plutonu w czasie bezpośredniego rozpoznania rejonu zasadzki. Wybór rejonu wyłącznie na podstawie mapy lub fotografii bez wstępnego fizycznego rozpoznania jest elementem wzmacniającym maskowanie działań sił własnych i w rezultacie większe prawdopodobieństwo uzyskania efektu zaskoczenia.

Na podstawie analizy danych rozpoznawczych dowódca planując zasadzkę wyznacza wstępnie:
• strefę śmierci,
• pozycje ubezpieczenia,
• pozycje grupy szturmowej i wsparcia,
• pozycje własną i sierżanta plutonu (pozycje zespołu dowodzenia),
• punkt rozejścia się i zejścia sił,
• rejon wyjściowy,
• trasy dojścia (główną i alternatywną),
• trasę wycofania 9.

• Na etapie planowania dowódca plutonu dokonuje również reorganizacji pododdziału wg kryterium zadań wykonywanych w czasie zasadzki:
  • a) grupa ubezpieczenia,
  • b) grupa szturmowa (ataku),
  • c) grupa wsparcia.

Grupa ubezpieczenia w zasadzce planowanej wykonuje trzy podstawowe zadania:

• • a) izolacji taktycznej rejonu zasadzki (niedopuszczenie sił przeciwnika, które próbują interweniować na rzecz pododdziałów własnych znajdujących się w strefie śmierci, w tym celu sekcje posiadają na uzbrojeniu miny kierunkowe i środki przeciwpancerne np. RPG – 7)10,
  • b) likwidacja sił przeciwnika, które usiłują opuścić strefę śmierci i wyjść z rejonu zasadzki,
  • c) ubezpieczenia wycofania się sił własnych z rejonu zasadzki 11.

Grupa szturmowa w zasadzce planowanej wykonuje szereg zadań:

• • a) przeprowadza wraz z grupą wsparcia uderzenie ogniowe na pododdział przeciwnika,
  • b) przeprowadza uderzenie na strefę śmierci i oczyszcza ją z żołnierzy przeciwnika,
  • c) prowadzi działania w strefie śmierci (sekcje specjalistyczne).

W składzie grupy wydziela się następujące sekcje specjalistyczne:

• • a) sekcja (sekcje) przeszukujące (przeszukuje żołnierzy przeciwnika, zbiera dokumenty, nowe wzory broni i wyposażenia itp.),
  • b) sekcja chwytająca (obezwładnia, zabezpiecza i wyprowadza ujętych w zasadzce żołnierzy przeciwnika),
  • c) sekcja niszcząca (niszczy zebrany sprzęt przeciwnika),
  • d) sekcja sanitarna/ewakuacyjna (udziela doraźnej pomocy rannym, odpowiada za ewakuację rannych lub zabitych żołnierzy sił własnych).

Grupa wsparcia w zasadzce planowanej wykonuje zadania:

• • a) przeprowadza uderzenie ogniowe na przeciwnika w strefie śmierci,
  • b) ubezpiecza wycofanie się grupy szturmowej ze strefy śmierci.

Rozkaz dowódcy plutonu. Wydawany jest według standardowego pięciopunktowego schematu rozkazu:

• a) sytuacja,
• b) zadanie,
• c) realizacja,
• d) zabezpieczenie logistyczne,
• e) łączność 12.

W przypadku plutonu należy położyć nacisk na szczegółowe przedstawienie zadań poszczególnych grup w kolejnych etapach zadania. Szczegółowe omówienie poszczególnych punktów rozkazu wykracza poza zasadniczą treść niniejszej publikacji i było przedmiotem szeregu opracowań. W materiale ograniczymy się wyłącznie do zamieszczenia przykładowego rozkazu bojowego do zasadzki (załącznik A).

Ćwiczenie przygotowawcze (ang. rehearsal) odgrywa zasadniczą rolę w etapie planowania i przygotowania zadania i służy przećwiczeniu wszystkich procedur taktycznych występujących w czasie prowadzenia działań. Ważnym aspektem jest również prowadzenie ewentualnych modyfikacji w tych procedurach, np. wynikających ze specyficznych warunków terenowych występujących w rejonie wykonania zadania.
Zgodnie z zasadami, ćwiczenie przeprowadza się w terenie zbliżonym do rzeczywistego i o tej samej porze doby (np. w zasadzce nocnej) 13. W związku z koniecznością uczestniczenia dowódcy plutonu w procesie planowania zadania, może być on wyłączony z części ćwiczenia przygotowawczego (zastępuje go pomocnik dowódcy plutonu, ang. platoon sergeant). Obowiązkowo uczestniczy jednak w sprawdzeniu dwóch podstawowych elementów zadania: działania w miejscu zasadzki i zajęciu RW. Ćwiczenie przygotowawcze umożliwia realne sprawdzenie wielu elementów działania:
a) ugrupowania plutonu, położenia żołnierzy w różnych sytuacjach taktycznych (np. przekraczanie terenów niebezpiecznych, zajmowanie RW itd.),
b) działania żołnierzy w poszczególnych sytuacjach taktycznych,
c) sygnałów dowodzenia i łączności,
d) prowadzenia ognia w czasie zasadzki 14.
Szczególne znaczenie nabiera ćwiczenie prowadzenia ognia w zasadzce, które ma specyficzny charakter. Należy rozbić je na dwie części:
a) prowadzenie nawały ogniowej na przeciwnika w strefie śmierci,
b) prowadzenie ognia w czasie wejścia grupy szturmowej do strefy śmierci.
W prowadzeniu nawały ogniowej należy położyć nacisk na gwałtowny i masowy charakter ostrzału środków ogniowych, które mają za zadanie szybką eliminację żołnierzy przeciwnika bez możliwości reakcji z jego strony 15.
Ćwiczenie ogniowe wejścia grupy szturmowej do strefy śmierci i neutralizacji przeciwnika ma odmienny charakter i należy w nim położyć nacisk na precyzyjne prowadzenie ognia w ruchu przez żołnierzy działających w parach 16.

II.2 Standardowe Procedury Operacyjne (ang. Standing Operating Procedures, SOP) 17

W etapie planowania jednym z jego elementów jest przygotowanie SOP, które będą używane w czasie działania. Przygotowanie i przećwiczenie ich w ramach ćwiczenia przygotowawczego stanowić może o powodzeniu wykonania zadania. W czasie wykonywania zasadzki stosuje się następujące SOP:
a) przekraczanie linii własnych (jeśli działamy na terenie przeciwnika),
b) postój ubezpieczony,
c) zajęcie rejonu wyjściowego i przebywanie w rejonie wyjściowym,
d) rozpoznanie rejonu zasadzki,
e) działanie w rejonie zasadzki,
f) wycofanie z rejonu zasadzki.
Postój ubezpieczony to czasowe zatrzymanie pododdziału w marszu z rozwinięciem (utrzymaniem) ubezpieczenia okrężnego, podejmowane w celu wykonania określonych czynności np. rozpoznania terenu niebezpiecznego, nasłuchiwania, poprawy ekwipunku itp. Postoje ubezpieczone dzielimy na dwa rodzaje: krótkie (do 3 minut) i długie (powyżej 3 minut) 18. Rozwinięcie postoju ubezpieczonego obejmuje następujące czynności:
a) sygnał dowodzenia Stój!,
b) po otrzymaniu sygnału każdy z żołnierzy zajmuje postawę klęcząc, zachowując szyk prosty i prowadząc obserwację w wyznaczonym sektorze (rys.X),

c) w przypadku postoju dłuższego niż 3 minuty, każdy z żołnierzy (oprócz kierunkowego i zamykającego) przesuwa się o 2 – 3 kroki do przodu tworząc ugrupowanie cygaro (rys.X). Żołnierze wykorzystują wszelkie możliwe osłony (pnie drzew, zagłębienia terenu itp.), pozostają jednak w kontakcie wzrokowym z sąsiednimi żołnierzami (po prawej i lewej stronie oraz z tyłu),

d) w przypadku postoju dłuższego niż 5 minut, każdy z żołnierzy zrzuca plecak tworząc przedpiersie i zajmuje postawę leżąc, prowadząc obserwację w wyznaczonym sektorze (rys.X),

e) w przypadku przejścia do ugrupowania cygaro, dowódca zajmuje miejsce w centrum szyku 19.
Wariantem postoju ubezpieczonego jest postój w celu nasłuchu (ang. listening halt), zarządza go dowódca plutonu w specyficznej sytuacji taktycznej, która charakteryzuje się radykalną zmianą uwarunkowań taktycznych działania pododdziału:
a) zmiana środowiska walki np. przejście z terenu leśnego do zabudowanego,
b) zmiana warunków oświetlenia np. zapadnięcie zmroku, nadejście świtu,
c) przejście przez przedni skraj obrony przeciwnika

OD SAMEGO CZYTANIA TYCH TECHNIK SIĘ NIE NAUCZYSZ !
DOTYCZY TO WSZYSTKICH TECHNIK I TAKTYK OPISYWANYCH W DZIALE SZKOLENIOWYM. !

Samo przeczytanie nie wystarczy, co więcej daje złudne poczucie bezpieczeństwa i może być tragiczne w skutkach jeżeli coś się stanie. Zanim zaczniesz samodzielnie działać koniecznie trzeba przećwiczyć używanie tych technik. W czasie działań liczy się każda sekunda, a twoja reakcja musi być błyskawiczna.
Nie będzie czasu na zastanawianie się….”hmm co Oni tam w tym dziale szkoleniowym pisali ???”
Zawodowi Operatorzy oraz zawodowi żołnierze bezustannie ćwiczą mimo iż znają schematy działań i różnorodne techniki.. i są zawodowcami..
– więc strzelcy nie powinni się uważać za kogoś lepszego – kto poznał je wszystkie bo poczytał o nich a i być może raz je poćwiczył..